Bà Hà Thị Tú Phượng - CEO METUB

Các kênh vi phạm bản quyền trên YouTube bằng hình thức livestream đã xuất hiện dày đặc, đặc biệt là vào giờ phát những bộ phim ăn khách hay giải bóng đá hấp dẫn, nhưng các kênh này vẫn không bị YouTube xử lý. Việc các kênh YouTube vi phạm bản quyền, câu views cũng nhằm mục đích tăng views, thu hút tiền chia sẻ quảng cáo từ YouTube. Vậy câu hỏi đặt ra là để giải quyết tận gốc vấn đề livestream vi phạm bản quyền thì YouTube và các đơn vị nắm giữ bản quyền cần phải có biện pháp như thế nào?

Bà Hà Thị Tú Phượng, CEO của METUB cho rằng: “Tôi nghĩ liên quan đến vấn đề bảo vệ bản quyền video trên Internet thì YouTube là nền tảng có công nghệ tốt nhất, nhưng không thể mong đợi 100% YouTube tự ngăn chặn được”. 

Do đó, bà Phượng đưa ra cách giải quyết là bản thân các bên nắm giữ bản quyền các bộ phim ăn khách hay giải bóng đá phải làm việc trực tiếp với YouTube và các mạng quản lý đa kênh (MCN) là các đơn vị có công cụ và kiến thức để ngăn chặn, hoặc có thể có người trực 24/24 và phát hiện ra những video livestreaming đó, gửi báo cáo và YouTube sẽ chấm dứt tài khoản ngay lập tức. 

Cũng theo bà Tú Phượng, các kênh vi phạm bản quyền đều có mục đích chính là thu hút tiền chia sẻ quảng cáo. Nhưng nếu kênh bị báo cáo vi phạm bản quyền và chấm dứt tài khoản, tài khoản đó sẽ không được chia sẻ tiền quảng cáo nữa. Vì vậy, chỉ cần chúng ta phối hợp chặt chẽ để những kênh đó lập tức bị đóng cửa sau khi vi phạm thì họ sẽ không kiếm được tiền. Nếu không có tiền thì sẽ chẳng còn ai làm và phát triển hình thức này.

Che logo và livesteam trái phép phim "Về nhà đi con" tràn lan trên YouTube. (Ảnh chụp màn hình)

ICTnews đã có nhiều bài phản ánh tình trạng vi phạm bản quyền trên hai mạng xã hội YouTube và Facebook mà các đài truyền hình, các nhà sản xuất nội dung của Việt Nam là những đơn vị bị thiệt hại nặng nề do nạn ăn cắp bản quyền trên mạng xã hội. VTV là nhà đài bị thiệt hại lớn nhất khi mà liên tục các bộ phim Việt giờ vàng do VTV sản xuất bị phát livestream trên mạng vào giờ công chiếu, hàng trăm tài khoản YouTube, Facebook cũng đăng lại các trích đoạn hấp dẫn của bộ phim để câu view.

Cụ thể, bộ phim truyền hình ăn khách “Về nhà đi con” đang chiếu trên VTV1 đã đến tập 66, mặc dù bộ phim chưa chiếu nhưng các video trích đoạn phim đã đăng tràn lan trên YouTube và Facebook. Việc xem phim trực tuyến hoặc xem lại khá dễ dàng trên các kênh chính thức của VTV như VTVGo, VTV Giải trí, VTV News, khán giả có thể xem trên web hoặc trên các ứng dụng di động nhưng bộ phim này vẫn bị vi phạm nghiêm trọng trên YouTube và các website lậu.

Những năm gần đây các giải thể thao, bóng đá do các đài truyền hình mua bản quyền phát sóng ở Việt Nam như World Cup 2018, ASIAD 2018, AFF Cup 2018 cũng bị vi phạm bản quyền nghiêm trọng trên cả hai nền tảng YouTube và Facebook.

Mặc dù cả YouTube và Facebook đều tuyên bố xử lý mạnh tay với các tài khoản vi phạm bản quyền, nhưng cả hai đều chưa thật sự giải quyết hiệu quả vấn đề này. Trên Facebook Watch, người dùng dễ dàng bắt gặp những video vi phạm bản quyền từ phim truyền hình, MV ca nhạc, hài kịch, TV show đến các đoạn kịch ngắn... Nguồn video thường được lấy từ những nền tảng khác như TikTok, YouTube rồi đăng lại trên Facebook với chiến lược "ai đăng trước là của người đó" bất chấp chủ sở hữu video có đồng ý hay không. Facebook chấp thuận chia quảng cáo cho những video này khi đủ lượng truy cập. Điển hình, những page như "Phim ngôn tình", "Phim ngôn tình Trung Quốc", "Tiktok Trung Quốc", "Kinh dị World" là nơi tập trung những video vi phạm bản quyền từ nhiều nền tảng khác.

Tuy nhiên, theo nguồn tin từ VTV, việc giải quyết vi phạm bản quyền bằng cách báo cáo với YouTube không thể giải quyết được tận gốc nạn vi phạm tràn lan, vào các giờ phát sóng mặc dù có phân công trực nhưng việc đánh chặn của đội ngũ kỹ thuật VTV làm không xuể. Vào giờ phát sóng, hệ thống rà quét tự động để phát hiện các kênh livestream trên YouTube trái phép, nhưng không thể ngăn được triệt để. Có kênh thì hạ ngay được lúc họ đang livestream, có kênh sau đó mới hạ được. Ngoài hành vi livestream trái phép, nhiều kênh YouTube đã up trọn bộ các tập phim để câu view, kiếm tiền từ quảng cáo nhưng cũng không bị YouTube xử lý.

Xu hướng người xem nội dung trên YouTube khá nhiều nên vấn đề bản quyền trên Internet từ lâu đã khó kiểm soát. Cách thủ công nhất mà các đơn vị sở hữu bản quyền hay làm đó là kiểm tra từng tài khoản, sau đó báo cáo với YouTube để gỡ nội dung vi phạm. Tuy nhiên, nhiều tài khoản lập tức xóa nội dung sau khi livestream xong khiến đơn vị sở hữu đành "bó tay".