Sẽ xây dựng tiêu chuẩn về an toàn, bảo mật thành phố thông minh

Thông tin nêu trên vừa được ông Nguyễn Thành Phúc, Cục trưởng Cục Tin học hóa thuộc Bộ TT&TT chia sẻ tại hội thảo “Xây dựng đô thị thông minh và ứng dụng IoT” do Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ TT&TT) phối hợp cùng Công ty Nokia Solutions & Networks tổ chức tại Hà Nội ngày 12/4/2017.

Trong tham luận về “Phát triển thành phố thông minh tại Việt Nam”, đề cập đến khái niệm thành phố thông minh, ông Nguyễn Thành Phúc cho hay, về bản chất thành phố thông minh là thành phố ứng dụng CNTT&TT để nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, quản lý đô thị tốt hơn, hiệu quả hơn, đồng thời cũng đáp ứng tốt hơn các nhu cầu của người dân về kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường…

Ông Phúc cho biết: “Về đặc trưng của thành phố thông minh, cũng đã có nhiều tổ chức quốc tế, các cơ quan tư vấn đưa ra những đặc trưng khác nhau. Chúng tôi lựa chọn phương án, thành phố thông minh là thành phố có 6 đặc trưng cơ bản, đó là nền kinh tế thông minh, giao thông thông minh, môi trường thông minh, quản lý đô thị thông minh, cuộc sống thông minh và có cư dân thông minh”.

Những lợi ích từ việc triển khai xây dựng đô thị thông minh đã được đại diện Cục Tin học hóa dẫn chứng bằng những trường hợp ứng dụng thành phố thông minh đã và đang được các thành phố trên thế giới triển khai.

Cụ thể như: hệ thống quản lý nước thông minh đã được triển khai tại Trung Quốc, Brazil và Quatar giúp giảm tỉ lệ mất nước do rò rỉ khoảng 40 - 50%; hệ thống quản lý rác thải đang được triển khai tại Cincinnati (thành phố miền tây nam Ohio, Mỹ) giúp giảm tỷ lệ phát xạ từ rác thải khoảng 17%, làm môi trường trong sạch hơn; hệ thống giao thông thông minh được triển khai trên đường cao tốc ở Anh giúp giảm thời gian đi lại khoảng 30% và đặc biệt là giảm 50% các vụ tai nạn giao thông; và hệ thống quản lý đèn đường thông minh đã được triển khai tại Barcelona (Tây Ban Nha), với việc lắp đặt các cảm biến vào các hệ thống đèn đường, đặc biệt là hệ thống tự động điều chỉnh mức độ sáng theo ánh sáng mặt trời, đã giúp tiết kiệm khoảng 30% năng lượng.

“Đó là những ích lợi rất cụ thể mà thành phố thông minh đã đem lại cho người dân ở một số thành phố trên thế giới. Những lợi ích này chúng ta hoàn toàn có thể học tập và triển khai được tại Việt Nam trong thời gian tới”, ông Phúc chia sẻ.

Về hiện trạng xây dựng thành phố thông minh tại Việt Nam, theo đại diện Cục Tin học hóa, do nhu cầu bức thiết về giải quyết các vấn đề lớn trong quản lý đô thị như tắc nghẽn giao thông, ô nhiễm môi trường…, một số địa phương đã chủ động nghiên cứu, xây dựng các đề án quy hoạch phát triển đô thị thông minh. Điển hình như TP.HCM từ tháng 9/2016 đã có quyết định thành lập Ban điều hành thực hiện Đề án “Xây dựng TP.HCM trở thành đô thị thông minh”; TP.Đà Nẵng từ tháng 3/2014, với sự hỗ trợ, tư vấn của IBM, đã có quyết định phê duyệt Đề án Xây dựng thành phố thông minh hơn tại Đà Nẵng.

Thời gian vừa qua, ước tính có khoảng 15 - 20 tỉnh, thành phố đã tổ chức các hội thảo về thành phố thông minh có sự tham dự của các chuyên gia quốc tế trình bày về các mô hình, giải pháp, các vấn đề đặt ra trong việc xây dựng mô hình thành phố thông minh. Một số địa phương cũng đã ký kết biên bản hợp tác với các doanh nghiệp lớn của Việt Nam như Viettel, VNPT, FPT… về tư vấn và triển khai các giải pháp về xây dựng thành phố thông minh.

Ngoài ra, một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cũng gửi văn bản đến Bộ TT&TT xin ý kiến về các đề án, quy hoạch phát triển đô thị thông minh. Điểm chung đối với các đề án, quy hoạch phát triển đô thị thông minh là thúc đẩy phát triển ứng dụng CNTT vào công tác quản lý đô thị, từng bước nâng cao chất lượng sống cho người dân, phát triển bền vững; nâng cao hiệu quả quản lý đô thị bằng cách giải quyết các vấn đề tồn tại của đô thị; phát triển hạ tầng CNTT, cung cấp các dịch vụ cơ điện tử để hướng đến cung cấp các dịch vụ thông minh liên quan đến một số lĩnh vực như giao thông, y tế, giáo dục, môi trường…

Ông Phúc nhấn mạnh: “Thành phố thông minh là một vấn đề mới, do đó để ra được định hướng chính thức thì cần có thời gian nghiên cứu, lấy được ý kiến đồng thuận chung của các cơ quan, ban, ngành, người dân và doanh nghiệp”.

Đến nay, định hướng phát triển thành phố thông minh đã được Đảng, Nhà nước đề cập. Cụ thể, chủ trương cao nhất là tại Nghị quyết 05 ngày 1/11/2016 Hội nghị Trung ương khóa XII, nội dung về “Một số chủ trương, chính sách lớn nhằm tiếp tục đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế” đã đề cập đến một nội dung “ưu tiên phát triển một số đô thị thông minh tại Việt Nam”.

Tại Quyết định 1819 ngày 26/10/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chương trình quốc gia về ứng dụng CNTT trong hoạt động của cơ quan nhà nước giai đoạn 2016 - 2020, đã đặt ra một mục tiêu cụ thể là phát triển tối thiểu 3 đô thị thông minh tại Việt Nam.

Và vào đầu tháng 12/2016, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ với các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc xây dựng đô thị thông minh. Tại văn bản này, Thủ tướng yêu cầu việc xây dựng đô thị thông minh tại Việt Nam phải có sự chỉ đạo thống nhất từ Trung ương tới địa phương, phù hợp với xu thế phát triển chung của thế giới và điều kiện của Việt Nam để đảm bảo phát triển bền vững, tránh đầu tư chồng chéo. Thủ tướng đã giao Bộ TT&TT chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan xây dựng, ban hành tiêu chí đánh giá, công nhận đô thị thông minh và hướng dẫn các địa phương thực hiện, bảo đảm việc đầu tư thiết thực, hiệu quả, phù hợp với khả năng cân đối vốn và điều kiện của từng địa phương, tránh đầu tư theo phong trào, lãng phí, thất thoát.

Cũng tại hội thảo ngày 12/4, ông Phúc đã chia sẻ định hướng của Bộ TT&TT trong việc phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam. Theo đó, thời gian tới, Bộ TT&TT sẽ tập trung hoàn thiện cơ chế, chính sách, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật nhằm thúc đẩy triển khai, xây dựng thành phố thông minh tại Việt Nam. “Trước mắt, chúng tôi sẽ đưa ra mô hình tham chiếu về các dịch vụ thành phố thông minh để các địa phương có thể chọn dịch vụ thông minh nào phù hợp với nhu cầu, giải quyết vấn đề bức thiết của địa phương mình”, ông Phúc cho hay.

Cùng với việc ban hành tiêu chí đánh giá, công nhận đô thị thông minh để các địa phương có thể đặt ra mục tiêu, biết địa phương mình đang ở mức độ nào về thành phố thông minh và đánh giá kết quả sau mỗi một năm thực hiện; Bộ TT&TT cũng sẽ tập trung xây dựng các tiêu chuẩn về thành phố thông minh, nhất là các tiêu chuẩn liên quan đến an toàn, bảo mật thành phố thông minh.

“Bởi lẽ, hiện nay chúng ta mới có khoảng vài chục triệu người sử dụng Internet  nhưng vấn đề an toàn thông tin đã rất nóng. Tới đây khi phát triển các đô thị thông minh, với mạng lưới hàng tỉ cảm biến kết nối mạng Internet, vấn đề an toàn thông tin sẽ càng cấp thiết hơn”, ông Phúc nhấn mạnh.

Theo đại diện Vụ Hợp tác quốc tế - Bộ TT&TT, từ năm 2015 đến nay, Chính phủ Việt Nam đã và đang tập trung nghiên cứu xây dựng đô thị thông minh và đây đang là một chủ đề nóng được các cấp chính quyền trung ương và địa phương quan tâm. Một số thành phố ở Việt Nam cũng đã quan tâm bắt tay vào việc xây dựng và phê duyệt các đề án, quy hoạch phát triển đô thị thông minh, điển hình như TP.HCM, Đà Nẵng… Trong quá trình đó, các công ty viễn thông, CNTT đóng vai trò khá tích cực và quan trọng để giới thiệu các giải pháp xây dựng đô thị thông minh cho chính quyền.

Tại Việt Nam, đã có gần 20 tỉnh, thành phố ký ghi nhớ hợp tác với các doanh nghiệp viễn thông, CNTT để xây dựng các dự án thí điểm về đô thị thông minh. Bên cạnh đó, để cung cấp định hướng và tư vấn chính sách cho các tỉnh, thành phố trong việc xây dựng đô thị thông minh, Bộ TT&TT đã và đang tham khảo kinh nghiệm của các quốc gia, tập đoàn lớn trên thế giới với bề dày kinh nghiệm trong lĩnh vực này.