Theo bà Nguyễn Thị Luyến, ngành nông nghiệp có vai trò quan trọng, góp phần vào tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Cụ thể, xuất siêu thương mại ngày càng tăng, trong đó, năm 2017 đạt trên 8 tỷ USD và giải quyết việc làm chiếm trên 40% lao động đang làm việc trong các ngành kinh tế. Vấn đề đặt ra là tăng trưởng dựa vào yếu tố đầu vào truyền thống, công nghệ lạc hậu, năng suất, chất lượng thấp dẫn đến khó cạnh tranh.

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 là tích hợp hệ thống kết nối số hóa, vật lý, sinh học với sự đột phá của công nghệ điện toán đám mây (IOT), với dữ liệu lớn (Bigdata) và trí tuệ nhân tạo (AI) làm thay đổi căn bản nền sản xuất, phân phối, trao đổi, tiêu dùng và quản lý, quản trị… Làn sóng đổi mới, ứng dụng khoa học công nghệ sẽ diễn ra mạnh mẽ trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, tự do hóa thương mại…

Những đặc trưng cơ bản trong việc tiếp cận nông nghiệp 4.0 ở Việt Nam là số hóa hoạt động sản xuất từ nông trại đến chế biến, marketing, tiêu dùng thông qua hệ thống kết nối IOT, kết hợp các hệ thống điều hành và tác nghiệp tập trung, tự động hóa và thông minh giữa các công nghệ vật lý, công nghệ sinh học và công nghệ điều hành đảm bảo cho quá trình sản xuất, kinh doanh diễn ra liên tục, bền vững và hiệu quả.

Nông nghiệp 4.0 là quy trình khép kín bằng công nghệ như giống chất lượng cao, phân bón thông minh, thuốc trừ sâu thảo dược, canh tác chính xác, giảm hao hụt giống và giảm phát thải khí nhà kính, tự động hóa từ thu hoạch, bảo quản, vận chuyển và chế biến, ứng dụng điện toán đám mây để truy xuất nguồn gốc.

Tiếp cận nông nghiệp 4.0 là ứng dụng các thành tựu của công nghiệp 4.0 vào nông nghiệp để tăng hiệu quả sử dụng nguồn lực, giảm thiểu công lao động, giảm thất thoát do thiên tai, dịch bệnh, an toàn môi trường, tiết kiệm chi phí trong từng khâu hay toàn bộ quá trình sản xuất - chế biến - tiêu thụ.

Bà Nguyễn Thị Luyến cho rằng, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 là cơ hội để Việt Nam nắm bắt công nghệ mới, thu hẹp khoảng cách nhằm tiếp tục tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng nông nghiệp thông minh hơn, bền vững hơn, thích ứng hơn với biến đổi khí hậu và hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, không thể theo kiểu “dàn hàng ngang”, “chạy theo phong trào”, cần phải lựa chọn công nghệ phù hợp, sản phẩm phù hợp gắn với mỗi vùng, miền và thị trường. Đồng thời, thực hiện ưu tiên phát triển nông nghiệp 4.0 ở các nơi có điều kiện nhưng không loại trừ các hình thái sản xuất nông nghiệp truyền thống, lấy doanh nghiệp làm trung tâm, ứng dụng và chuyển giao các công nghệ tiên tiến, hình thành các chuỗi giá trị nông sản thực phẩm bền vững, an toàn, cạnh tranh…

Để phát triển nông nghiệp bền vững cần có giải pháp về nguồn nhân lực, đất đai, cơ sở hạ tầng, cơ sở dữ liệu, vấn đề về tài chính, thị trường và tổ chức sản xuất. Theo đó, cần thay đổi tư duy nông dân và doanh nghiệp, cần lấy thị trường làm căn cứ để xác định mặt hàng, chất lượng… gia tăng được độ tin cậy của người tiêu dùng. Đồng thời, người tiêu dùng cũng cần phải thay đổi tư duy trong việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc kiểm tra truy xuất nguồn gốc sản phẩm.