Dự án thuỷ điện Yangqu cao 180m sẽ được xây dựng theo từng lát cắt thiết kế mà không sử dụng bất kỳ lao động con người nào. Tất cả các máy móc tham gia dự án như máy xúc, xe tải, máy ủi, máy lát hay xe lu đều được điều khiển bởi AI, trong cùng một quy trình được sử dụng ở công nghệ in 3D.

Đập thuỷ điện này dự kiến hoàn thành trong năm 2024, có khả năng tạo ra gần 5 tỷ kilowatt giờ điện mỗi năm từ thượng nguồn sông Hoàng Hà để cung cấp cho tỉnh Hà Nam, cái nôi của nền văn minh Trung Quốc, cũng là nơi sinh sống của 100 triệu dân.

Nguồn điện từ nhà máy sẽ đi qua qua đường dây điện cao thế dài hơn 1.500 km, được xây dựng dành riêng cho việc truyền tải năng lượng xanh.

Xây dựng đập thuỷ điện và in 3D giống nhau về bản chất

Theo 1 bài viết của Liu Tianyun, nhà khoa học và trưởng dự án, đăng trên tạp chí Khoa học và Công nghệ của Đại học Thanh Hoa, việc xây dựng đập thuỷ điện và in 3D “giống hệt nhau về bản chất”.

Sau nhiều năm thử nghiệm, công nghệ in 3D hiện đã đủ phát triển để ứng dụng hàng loạt cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng quy mô lớn và sẽ “giải phóng con người khỏi những công việc nặng nhọc, lặp lại và nguy hiểm”, ông Liu cho biết.

Ông Liu là chuyên gia nghiên cứu liên kết với phòng thí nghiệm trọng điểm của nhà nước tại Đại học Thanh Hoa về thuỷ lực và kỹ thuật. Nhóm của ông đã nảy ra ý tưởng “in” các dự án xây dựng quy mô lớn từ 10 năm trước.

Họ đưa ra ý tưởng cả công trường xây dựng có thể trở thành 1 máy in khổng lồ, với số lượng lớn máy móc tự động ở những bộ phận khác nhau, hoạt động liên tục đồng thời.

Ban đầu, công nghệ in 3D được phát triển để sản xuất các bộ phận từ các vật liệu quý nhằm tiết kiệm nguyên liệu và tạo ra ít chất thải hơn so với việc cắt và mài truyền thống.

Kể từ đó, một số kiến trúc sư đã bắt đầu áp dụng công nghệ này vào các tòa nhà, mặc dù các dự án cho đến nay vẫn ở quy mô nhỏ. Tòa văn phòng đầu tiên trên thế giới, trụ sở chính của Dubai Future Foundation, chỉ cao vỏn vẹn 6m.

Kết hợp với sức mạnh của AI và tự động hoá

Trong khi đó, giới kỹ sư dân dụng Trung Quốc cũng không xa lạ gì với AI, vốn đã được sử dụng để xây dựng Baihetan, con đập lớn thứ 2 thế giới, chỉ trong 4 năm. Mặc dù vậy, đến nay AI vẫn chủ yếu đóng vai trò điều phối trong các dự án.

Việc thử nghiệm công nghệ này trong các dự án xây dựng trước đây cho thấy máy móc thông minh có thể thực hiện công việc tốt hơn con người, “đặc biệt trong một số điều kiện môi trường khắc nghiệt và nguy hiểm”, ông Liu và các đồng nghiệp nhận định.

Ông Liu không đề cập tới tiến độ xây dựng đập Yangqu, nhưng theo các phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc, dự án này đã được bắt đầu từ cuối năm ngoái tại Hải Nam, thuộc khu vực tự trị Tây Tạng, tỉnh Thanh Hải.

Bài đăng trên tạp chí cũng cho biết, sau khi mô hình máy tính của đập được chia thành nhiều lớp (layer), AI tại trung tâm điều hành chỉ định một đội robot tự động hoàn thành xây dựng từng lớp.

Máy xúc không người lái có khả năng xác định và múc nguyên liệu từ một bãi tập kết lên những xe tải tự hành, trong đó một số xe chạy bằng điện.

Theo lộ trình đã được AI tính toán, các xe tải sẽ chuyển đúng vật liệu đến đúng vị trí, theo đúng thời điểm và được định vị bởi các máy ủi, máy lát tự động để xây dựng lớp cấu trúc của đập.

Các con lăn tự động, được trang bị cảm biến sẽ ép để các lớp trở nên chắc chắn. AI điều hành sử dụng các cảm biến này để giám sát chất lượng công trình, thông qua phân tích độ rung mặt đất cũng như các dữ liệu khác.

Một trong những đột phá của công nghệ AI bao gồm khả năng học tăng cường, cho phép máy móc nhận diện được gần như tất cả các vật thể tại công trường, xử lý được những bất ổn trong môi trường thay đổi liên tục cũng như thực hiện linh hoạt các tác vụ khác nhau.

Chúng cũng không mắc lỗi như con người. Liu cho biết các tài xế xe tải thường chuyển vật liệu đến sai vị trí. Ngoài ra, độ rung xóc mạnh cũng khiến người điều khiển xe lu không thể duy trì đường thẳng hoàn toàn. Và hầu hết công nhân không thể đọc các giấy tờ thiết kế kỹ thuật một cách chính xác, ông nói thêm.

Các nhà nghiên cứu cho biết, ưu điểm lớn nhất của máy móc là chúng có khả năng hoạt động 24 giờ liên tục trong môi trường nguy hiểm mà không bị đau đầu do thiếu oxy hoặc kiệt sức.

Tuy nhiên, không phải tất cả các công việc trong quá trình xây dựng đập sẽ được máy móc xử lý. Một số nhiệm vụ phức tạp như khai thác đá lấp từ các ngọn núi gần đó vẫn sẽ được thực hiện thủ công.

Nhóm của Liu tin rằng công nghệ này cũng có thể được sử dụng trong các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng khác như sân bay hay đường bộ. “AI dựa trên kiến thức, thông tin và dữ liệu là một công cụ mới sẽ định hình tương lai của chúng ta”.

Một nhà khoa học kỹ thuật dân dụng tại Nam Kinh cho biết, công nghệ in 3D có một số giới hạn nhưng nó vẫn sẽ được sử dụng nhiều hơn trong tương lai.

“Nó không thể in một cấu trúc gồm nhiều vật liệu khác nhau, chẳng hạn như bê tông cốt thép làm từ thép và xi măng”, chuyên gia này nói.

Vinh Ngô (theo SCMP)