Toàn cảnh buổi họp báo. Ảnh: VGP

Tại cuộc họp báo thường kỳ của Chính phủ vào chiều ngày 31/5/2019, trả lời câu hỏi của phóng viên liên quan đến thông tin ở Sơn La có hiện tượng bỏ mấy trăm triệu đồng đến 1 tỷ đồng để cho mỗi suất chạy điểm ở Sơn La, Trung tướng Lương Tam Quang, Chánh văn phòng Bộ Công an cho biết: Liên quan đến những vụ việc dư luận quan tâm về vấn đề thi cử. Hiện nay đã khởi tố 3 vụ án, 1 vụ ở Hà Giang, 1 vụ ở Sơn La và 1 vụ ở Hoà Bình. Vụ Hà Giang và Sơn La giao cho cơ quan điều tra Công an tỉnh Hà Giang và Sơn La thụ lý. Và vụ ở Hoà Bình do Bộ Công an thụ lý. Để bảo đảm xử lý kịp thời các vụ án theo đúng thời hạn quy định của pháp luật thì trước mắt các đơn vị cơ quan điều tra đã kết luận điều tra và đề nghị truy tố các bị can đã xác định rõ hành vi như lợi dụng chức vụ quyền hạn, nhiệm vụ được giao để can thiệp, sửa chữa điểm thi để khẩn trương đưa ra truy tố, xét xử theo quy định.

Một số thông tin có nói về việc đưa nhận, tiền từ người nhà thí sinh cho các bị can hiện nay trong vụ án, cơ quan điều tra cũng có thông tin, và hiện nay đang thu thập, đấu tranh để có thêm tài liệu, chứng cứ khác để chứng minh theo đúng quy định của pháp luật đối với thông tin về hoạt động đưa và nhận tiền này. Hiện nay cơ quan điều tra chưa đủ căn cứ theo quy định của pháp luật để kết luận có việc đưa hoặc nhận tiền hay không. Chúng tôi đang khẩn trương đấu tranh làm rõ để củng cố chứng cứ và khi có kết luận chúng tôi sẽ công bố thông tin công khai đến các phương tiện thông tin đại chúng.

Về ý kiến cho rằng kỳ thi THPT quốc gia được tổ chức ở địa phương không còn phù hợp nữa, Chính phủ và Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có những phương án cho những năm tới để giải quyết công việc này hay chưa? Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Độ cho biết: Trước những ý kiến cho rằng không nên tổ chức kỳ thi ở địa phương, tôi xin trả lời rằng thực hiện Nghị quyết 29 của Trung ương và Nghị quyết 44 của Chính phủ về việc thực hiện Nghị quyết 29, Bộ Giáo dục xây dựng đề án cơ cấu đổi mới giáo dục phổ thông, đặc biệt là đổi mới việc thi cử. Theo đó, từ năm 2015 đến nay Bộ xây dựng phương thức và đã trình Chính phủ, được Chính phủ phê duyệt. Thứ nhất phải nhìn lại việc tổ chức thi trước năm 2015, ngoài việc thi tốt nghiệp THPT, học sinh sẽ phải thi 3 kỳ thi nữa là thi đại học, thi cao đẳng ở các khối khác nhau. Việc tổ chức thi cũng gây những khó khăn cho phụ huynh học sinh, vào các ngày thi, học sinh phải dồn từ các tỉnh về các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM và cũng gây rất bức xúc cho người dân. Việc đổi mới thi nhằm làm thế nào khắc phục những khó khăn nêu trên, bảo đảm công bằng, giảm áp lực cho các em.

Bộ cũng đã cân nhắc các ý kiến. Thứ nhất, đề nghị bỏ thi tốt nghiệp THPT là không được vì trái với Luật Giáo dục, trong Luật nêu rõ là học sinh đủ điều kiện theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo thì được quyền dự thi và nếu đủ các điều kiện thì được đỗ tốt nghiệp và được giám đốc Sở công nhận cấp bằng tốt nghiệp THPT. Cho nên việc đầu tiên là phải thi để công nhận tốt nghiệp THPT. Việc này cũng đã được cân nhắc bởi vì trong hệ thống các bậc học phổ thông thì cấp tiểu học và trung học cơ sở trước đây đều có thi tốt nghiệp. Tuy nhiên Luật Giáo dục 2005 đã bỏ thi tốt nghiệp tiểu học và THCS, chỉ còn một kỳ thi duy nhất là thi THPT. Đó cũng là một trong những kỳ thi quan trọng, dấu mốc đánh giá cả quá trình học phổ thông, không có thi thì động lực học tập của học sinh sẽ giảm sút. Cần thiết phải tổ chức kỳ thi này.

Thứ hai, nếu tổ chức cả 2 kỳ thi tốt nghiệp và đại học thì rất vất vả cho các em. Bộ đã đưa ra phương án không tổ chức thi đại học mà tổ chức một kỳ thi chung có tên là kỳ thi THPT quốc gia. Đây là kỳ thi “hai trong một”, vừa lấy kết quả làm căn cứ xét tốt nghiệp và cũng làm cơ sở cho các trường đại học có thể dựa vào đó để tuyển sinh. Luật Giáo dục đại học ghi rõ là các trường đại học được quyền tự chủ về tuyển sinh và tự chịu trách nhiệm về việc triển khai công tác này. Cho nên việc tổ chức riêng kỳ thi đại học là không phù hợp mà chỉ có thể tổ chức kỳ thi THPT quốc gia như vậy.

Có thể nói, Đề án được Chính phủ phê duyệt và cho phép thực hiện đến năm 2020, chúng tôi hiện nay đang thực hiện phương án này và cũng qua báo chí, tiếp thu, ghi nhận ý kiến nhân dân, sau năm 2020 sẽ có sự điều chỉnh để phù hợp với tình hình cụ thể.