Hãng tin Reuters dẫn thông báo của cơ quan giám sát hạt nhân Liên Hợp Quốc tới các nước thành viên hôm qua (8/6). Các động thái của Iran được Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) đề cập tới trong một báo cáo bí mật gửi cho các nước thành viên, ngay trước khi ban điều hành của cơ quan này thông qua một dự thảo chỉ trích Iran vì không giải thích được việc dấu vết uranium được tìm thấy tại một số địa điểm không được khai báo. Iran sau đó đã cảnh báo sẽ trả đũa. 

Nhà máy làm giàu nhiên liệu (FEP) quy mô thương mại của Iran tại Natanz là lớn nhất và được xây dựng dưới lòng đất, dường như để bảo vệ nó khỏi các vụ bắn phá từ trên không có thể xảy ra. 

Thỏa thuận hạt nhân năm 2015 giữa Iran và các cường quốc chỉ cho phép Iran sử dụng các máy thế hệ đầu tiên IR-1 tại nhà máy ở Natanz nhưng sau khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận vào năm 2018, Iran đã lắp đặt các tổ máy ly tâm tiên tiến, hiệu quả hơn nhiều như IR-2m và IR-4. Nhiều tháng sau đó, Iran đã trì hoãn việc lắp đặt một tổ máy IR-6 dù đã lên kế hoạch. 

Báo cáo của IAEA cho biết: "Vào ngày 6/6, Iran gửi thư báo cáo về việc nước này có ý định lắp đặt hai tổ máy IR-6 mới tại nhà máy dưới lòng đất. Tới 8/6, IAEA đã xác minh việc này và thấy Iran chưa lắp đặt hai tổ máy mới". 

Cũng trong ngày 8/6, Tehran tuyên bố ngừng hợp tác tự nguyện với IAEA bên ngoài khuôn khổ Hiệp ước Không phổ biến hạt nhân (NPT). Giới chức Iran giải thích rằng, theo động thái này, các máy quay của IAEA tại các cơ sở hạt nhân của Iran sẽ bị tháo dỡ nếu không được các ghi trong NPT. 

Theo hãng tin RT, tuyên bố trên được đưa ra khi Iran cho dừng một Hệ thống giám sát làm giàu trực tuyến (OLEM) và một dụng cụ đo lưu lượng mà IAEA thiết lập tại một trong số các cơ sở hạt nhân của nước này. Tehran cáo buộc IAEA không đánh giá cao sự hợp tác sâu rộng mà cơ quan này có với nhà chức trách Iran. Và rằng, IAEA không hiểu rằng sự hợp tác đó là hành động thiện chí của Tổ chức Năng lượng nguyên tử (AEOI) của Iran mà coi đó là nghĩa vụ của nước này. 

Truyền thông Iran cho biết, khoảng 80% số máy quay giám sát của IAEA lắp đặt tại các cơ sở hạt nhân Iran được bảo vệ theo thỏa thuận NPT. 

Hoài Linh